Doğum kontrol hapları yumurtlama (ovulasyon) sürecinin geçici olarak durdurulmasını sağlayan haplardır. En yaygın kullanılan doğum kontrol hapları östrojen ve progesteron adı verilen kadınlık hormonlarının ikisini birden içeren haplardır. Düzenli olarak kullanıldıklarında doğum kontrol haplarının koruyuculuk oranları çok yüksektir.

Nasıl Kullanılır?

Her gün belli bir saatte bir tablet tok karnına alınır. Kutuda 21 tablet bulunur. İçinde bulunan 21 tabletin bitiminden sonra bir hafta ilaç alınmaz. Bu bir haftalık dönemde adet görülür. 3 hafta kullan – 1 hafta bırak, veya 21 gün kullan – 7 gün ara ver; şeklinde özetlenebilir.

Bazı doğum kontrol hapları günlük tablet alma alışkanlığını bozmamak için 28 tablet içerirler. Bu tabletlerin 21 tanesi diğerleri gibi olup 7 tanesinin içinde genellikle demir vardır. Bu tip haplarda 21 gün sonra 1 hafta farklı renkli bu demir hapları yutulur ve bu bir hafta içerisinde adet görülür. Daha sonra diğer bir kutuya başlanır ve uygulama bu şekilde korunma istendiği sürece devam ettirilir.

Avantajları ve gebelikten koruma dışındaki yararları

  • İlaçların düzenli alınması koşuluyla çok güvenli bir korunma yöntemidir.
  • Daha önce doğum yapmamış, yeni evli olan ve korunma isteyen, belli bir süre çocuk istemeyen kadın için en uygun seçenektir.
  • Gebelikten koruma dışında çok sayıda yararları vardır: Adet kanamasının miktarını azaltarak gereksiz kan kaybını önlerler.
  • Adet sancısı, doğum kontrol hapı kullananlarda daha az sıklıkla görülür.
  • Adetin düzenli olmasını sağlarlar.
  • Uzun süreli kullanan kadınlarda endometrium (rahim iç tabakası) kanseri ve over (yumurtalık) kanseri çok daha az sıklıkla görülür.
  • Over kistleri ve memenin iyi huylu hastalıkları daha az görülür.

Dezavantajları

Her gün bir tablet alınmak zorunda kalınması bazı kadınlar için sıkıcı olabilir. Meme kanserini artırıp artırmadıkları konusunda halen çelişkili sonuçlar mevcuttur.

Ancak uzun süreli kullanan kadınlarda muhtemelen meme kanserini artırmamaktadırlar.

Riskleri

Doğum kontrol hapları damar sistemi üzerinde çok önemli etkiler yaptıklarından bu sistemin herhangi bir bölümünde tıkanıklığa yol açabilirler. Bu durum teorik olarak her zaman olabilir, ancak günümüzde kullanılan düşük doz ilaçlar sayesinde ender görülür hale gelmiştir.

Yan etkiler

  • En sık görülen yan etkisi hafif bulantıdır. Bu durumda bulantı giderici ilaç kullanılabilir.
  • İlk üç ayda ara kanamaları yapabilir. Bu geçici bir durumdur ve ilacın koruyuculuğunu azaltmaz. Üçüncü aydan sonra da bu durum devam ederse ilacı değiştirmek gerekebilir.
  • Baş ağrısı yapabilir ve bu ağrı genellikle ağrı kesicilere cevap verir.

Kimlerde Uygulanması Sakıncalıdır?

  • Gebelik şüphesi bulunanlarda,
  • Nedeni henüz belirlenmemiş adet dışı kanaması olanlarda,
  • Tromboflebit (damar iltihabı) geçiren ya da tromboflebit öyküsü olanlarda,
  • Beyin damarlarında tıkanıklık olan ya da öyküsü olanlarda,
  • Vücudun diğer organlarında damar tıkanıklığına yol açan bir durumun varlığında ya da önceden böyle bir rahatsızlık geçirmiş olanlarda,
  • 35 yaş ve üzeri olan ve sigara içen kadınlarda,
  • Yetmezlikle seyreden kronik karaciğer hastalığı olanlarda,
  • İlaç içindeki etken maddelere karşı allerjisi olanlarda kesinlikle kullanılmaz.

Migren öyküsü, çeşitli kalp hastalıkları, nedeni bilinmeyen başağrıları, hipertansiyon, diabet gibi hastalığı olanlarda ise ileri incelemeler yapıldıktan sonra doktor kontrolü altında kullanılabilir.

Özel Durumlarda Kullanılma Şekli

Doğum kontrol hapları düşük ve kürtajdan hemen sonra başlanabilir.

Anne sütünü bozabileceklerinden emzirme döneminde uygulanmaları uygun değildir. Emzirmeyi düşünmeyenlerde ise doğumdan 6 hafta sonra başlanabilir. Daha önce başlandığında damarsal problemler oluşabileceğinden lohusalık döneminde kullanılmamalıdır.

Uyarılar

Jinekolojik muayene olmadan kullanılmamalıdır.

İlaç alma unutulursa ertesi günü iki adet birden alınmalıdır. İlaç üç günden daha fazla unutulursa kalan tabletler yine düzenli olarak alınmaya devam edilir ancak o ay prezervatif gibi ek bir korunma yöntemi uygulanır.

Ağrı kesicilere cevap vermeyen başağrısı, görme bozukluğu, göğüs ağrısı, bacaklarda şişme ve ağrı, karın ağrısı gibi durumlarda ilaç alımı kesilip doktora müracat edilmelidir

Doğum Kontrol Hapı Kullanımında Oluşan Özel Durumlar

Gebelik oluşması

Düzenli olarak doğum kontrol hapı kullanılması durumunda pratik olarak gebelik imkansızdır. Ancak ilaç alımının unutulması, ilacın son kullanma tarihinin geçmiş olması ya da bilinmeyen bazı nedenlerle gebelik oluşabilir.

Gebelik oluştuktan sonra anne adayı doğum yapmaya karar verirse bebeğin gelişimi dikkatlice izlenmelidir. Doğum kontrol hapı kullanılması esnasında oluşan gebeliklerden doğan bebeklerde ciddi anomalilerin ortaya çıkma olasılığı ilacı kullanmamış olanlara göre çok yüksek değildir. Ancak bu tür olguların bildirildiği bilimsel yayınların sayısı bu konuda bir sonuca varmak için yeterli değildir.

Ara kanamaların uzun süre devam etmesi

Hapların kullanılması esnasında ayın ilk haftasında lekelenme tarzında ara kanamaları sık görülür. Bu durum kadının bünyesi ilaca uyum sağladıktan sonra genellikle en fazla üç ay içinde kaybolur. Üç aydan daha uzun süren kanamalarda kadının yaşı 35 yaşın altındaysa ilaç değiştirilerek yöntem uygulanmasına devam edilebilir. Ancak 35 yaş ve üstü olan kadınlarda ilaç kullanımına son verilmesi ve buna rağmen kanamaların devam etmesi durumunda endometrial biopsi (rahim içerisinden parça alınması) yapılması gerekir.

İlaç kullanımına son verilmesine rağmen adet görülememesi

Bazı durumlarda ilaç kullanımının kesilmesine rağmen düzenli adetler geri dönmeyebilir. Bu durum ilk üç ayda sıklıkla ortadan kalkar. Ancak bir yıla kadar adet görülmeyen durumlar olabilir. Doğum kontrol haplarının kadın üreme sisteminde kalıcı bir hasar bırakmaları söz konusu olmadığından adet görememe durumunda uygun tedaviyle ya da kendiliğinden düzenli adetler tekrar oluşur.

Not. Unutmayın doğum kontrol hapı cildinizi güzelleştirecek, kilo almanızı veya vermenizi sağlayacak, baş ağrılarınızı kesecek veya rahat uyumanızı sağlayacak bir ilaç değildir. Konuya veya amaca uygun olmayan her kullanım, içen kişi için risk taşır.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

İlginizi çekebilir

Tarlusal Kullandım Adet Olmadım Neden?

Tarlusal kullandım adet olmadım neden diye soruyorsanız ilacın işleyişini ve etkilerini bilmenizde fayda var.

Parol Şurup Nedir? Parol Şurup Ne İşe Yarar?

Parol şurup hafif ve orta şiddette olan ağrılar için kullanılan ağrı kesicidir. Migren, diş ağrısı ve adet sancısı gibi ağrıyı dindirir.

Nadixa Krem Nedir? Nadixa Krem Ne İşe Yarar?

Nadixa krem cilt yüzeyindeki sivilcelerin geçmesine yardım eden deri altındaki enfeksiyonları yüzeye çıkararak iyileşmesini sağlayan oldukça etkili bir rol oynar.

Bazofil (Baso) Nedir, Yüzdesi ve Normal Değeri Kaç Olmalı? Kan Tahlilinde Baso Yüksekliği ve Düşüklüğü Neden Olur?

Kan tahlilinde Baso yüksekliği ve düşüklüğü neden olur? Merak eden anneler için Bazofil – Baso nedir ve yüzdesi, normal değeri kaç olmalıdır?